Zoeken in deze blog

dinsdag, september 30, 2008

Anatomieles - docent: Flynn van der Ster

Opmerking vooraf: de tekeningen zijn door Flynn gemaakt en vervolgens gescand en ingelezen. Ze zijn op mijn laptopscherm niet allemaal even goed te zien, maar vormen niettemin een waardevol onderdeel van het hele project.

Dit is een spontaan, onvoorbereid project, zomaar op een zondagochtend bij het ontbijt. Als het in scene was gezet, was de kwaliteit van het beeldmateriaal, maar ook de tekst beter geweest. Ik heb als een waanzinnige zitten schrijven en filmen om het tempo van Flynns creatieve ingevingen bij te benen.

Het begon zo. Mamma, Ingrid, zat met de poes op schoot. We hoorden haar spinnen. Flynn luisterde met zijn hoofd bij de rug.

Mamma zei: ‘Hier bij het kopje hoor je het nog beter.’

‘Nee,’ zei Flynn, ‘hier. Leg je hoofd maar hier.’

‘Dat kan ik niet,’ zei mamma. ‘Ik kan mijn hoofd toch niet daar neerleggen. Dat kan niet. Probeer het maar eens.’

Flynn ging op de bank zitten en probeerde het. Hij moest lachen. Nee, hij kon zijn hoofd wel naar zijn knieen brengen maar niet boven op zijn benen.

Toen ontstond er een gesprek over hoe dat kwam. Flynn kwam de poes weer aaien.

‘Kijk dit is heel hard.’ Hij aaide over de wervels.

‘Ja, dat is haar wervelkolom. Dat zijn botten. Als ze die niet had zou ze als een vleeszak in elkaar vallen.’

Flynn moest lachen.

‘En als je geen spieren zou hebben, maar wel botten en vlees, zou je zo stijf blijven staan.’

Mamma deed een stijve pilaar na. Flynn moest weer lachen en zei toen:

‘Je brengt me ineens op een idee, mamma, nu je dat zegt.’

Hij holde de kamer uit en kwam terug met pen en papier. Toen tekende hij zijn eerste twee tekeningen.


Spieren

Een spier zonder gewricht.





En een spier met gewricht.



Maar dat was nog maar het begin. Druk tekenend legde hij me vervolgens de hele anatomie van de mens uit:


Knie

1. Grote berg van botten gemaakt, die heel sterk is



2. Daar zit een pleister in en als je gaat bewegen, gaat die pleister open.



3. En weet je hoe dat komt?

Daar zitten haakjes die de pleister open trekken. En dan zit er aan die haakjes nog andere haakjes.



Oog

Ik snap ook hoe je verdriet kunt hebben.

1. In het skelet zitten stekeltjes. Die zitten in het oog en houden het oog vast. Maar dat doet geen pijn want er zit iets zachts omheen. Dat zachte is ook glad zodat het oog kan bewegen..



2. Er zit een flesje in je oog met een dopje (zie rechts onder in onderstaand oog). Het dopje wordt eraf gehaald en dan stroomt het flesje leeg.



3. Er zit een groot ding in je oog dat het dopje eraf duwt. En dan heb je verdriet.



Oor


1. In het oor zit een aan-knopje. Dat zit aan een stokje vast, anders zou het eruit vallen. Aan het knopje zit een hamertje. Dat hamertje zit vast aan een haakje, wat ook weer met een haakje vastzit.




2. In het oor zit ook een waterzakje (zie vorige tekening). Oude mensen hebben ook rimpels in het oor zitten (zie volgende tekening). Aan die rimpels zitten stekels en bij oude mensen steken die stekels het waterzakje lek. Daardoor stroomt het water over het aan-knopje en daarom kunnen oude mensen niet zo goed horen.


Mond


Flynn vertelt al tekenend. 'Boven in je mond zit een bot.' Hij wijst het aan met zijn vinger tegen zijn gehemelte. Hij tekent een soort hondenbot om aan te geven dat het een bot is.

'Onder in je mond zit iets zachts. En daar kan je tong dan lekker in liggen.' Hij tekent de tong als de letter j. Hierna tekent hij een onderste en bovenste rij tanden.


Dan komt hij op het idee om er eten in te stoppen. Hij tekent een stukje appel.



Ter verdere illustratie een stukje video:



Slokdarm

De appel wordt naar het buisje geslagen en dan valt het erin. En dat is een hele lange buis.


Op het volgende filmpje vervolgt Flynn zijn verhaal van de spijsvertering:



Poepen



In de grote buis (rechts op bovenstaande tekening) zitten allemaal kleine tovenaartjes die met hun toverstaf de stukjes eten veranderen in poepbolletjes. Onder aan de buis heeft Flynn het poepgaatje getekend.


Plassen

Ook het water komt in een buis terecht. 'In die buis zitten ingrediƫnten, die altijd omhoog zitten, met een klepje en een gaatje met een haakje. Als je bukt, valt het er dus niet uit. Maar als het water erin komt, wordt het haakje door een groot haakje weggesleept. Dan gaat het klepje open en dan valt het ingrediƫnt eruit. En die heeft een vulling (grote cirkel links op bovenstaande tekening) die nooit opgaat. En dan wordt het water plas.'


Haar


Er zitten piepkleine gaatjes in het hoofd, gevuld met haren. Zo klein dat er alleen maar haren in kunnen, geen insecten.



Die pijlen zeggen dat de haren in het hoofd moeten blijven. De kleine puntjes zorgen ook dat de haren erin blijven zitten.


Nagels


Ik kan je ook wat vertellen over nagels.



Hij tekent de nagel met al haar onderdelen en legt het verder op de video uit:






Voelen


In alle onderdelen van een mens zit een hele grote bal. Daar kan je mee voelen. Maar als ie niet vastgeplakt was, zou hij eruit kunnen. Uit de bal komt het voelen naar je huid toe. En bijvoorbeeld naar de tafel als je je hand erop legt.

Er zitten dus een heleboel voelballen in je lichaam. Er zit een heleboel lijm op zodat die er niet kan uitvallen.




En als bonus wist Flynn ook nog iets te vertellen over andere diersoorten:

Krokodil

De krokodil heeft allemaal schubben met scherpe punten. Gelukkig zit er iets zachts over die punten heen 'zoals jij net liet zien over de knie' (ik had Flynn eerder iets verteld over de functie van kraakbeen) omdat die punten anders heel erg pijn zouden doen. Door dat zachte deden de punten geen pijn. In onderstaande tekening laat hij hier iets van zien:



Tenslotte nog een dwarsdoorsnede van de huid van dieren in het algemeen:

Eerst heb je haar:

Flynn pakt een paars potlood en krast snel een vel papier vol


Dan de huid. Die wordt roze:

(tekening is niet goed te zien, maar voor de volledigheid toch maar toegevoegd)

Dan krijg je weer een onderhuidse laag met haakjes, zoals ook bij het eerdere mensenhaar weergegeven:


(helaas ook niet al te goed te zien)

Daarna volgt de laag met vlees:


'Het vlees is van rubber gemaakt,' aldus Flynn (maar misschien klinkt hier de smaak van een vegetarische moeder doorheen...)

En tenslotte sluit Flynn af met:



Flynn is ondertussen drie keer de kamer uit gerend om weer terug te komen met papier. Ik denk dat we zo'n anderhalf uur zoet zijn geweest. Voldaan gaan we ons aankleden. We hebben allebei veel geleerd.